
Một hôm có một Cư sĩ đến gặp Đức Phật và nói với ngài rằng: “Bạch Thế Tôn, chúng con là những người thế tục bình thường, có đời sống gia đình, có vợ con. Xin Đức Thế Tôn chỉ dạy cho con vài lý thuyết để giúp chúng con được hạnh phúc trong đời này và đời sau”.
Nghe thỉnh cầu như vậy, Đức Phật đã nói với ông ta có 4 điều giúp con người hạnh phúc trong đời này:
– Thứ nhất: Phải tài khéo, có hiệu năng, hăng hái và có nghị lực trong bất cứ nghề nào mình làm và phải tinh xảo trong nghề nghiệp của mình.
– Thứ hai: Phải bảo vệ lợi tức của mình đã kiếm được một cách chân chính bằng mồ hôi trán, nghĩa là bảo vệ tài sản cho khỏi bị trộm cắp, v.v…
– Thứ ba: Phải giao du với bạn tốt (những người chân thành, có trí thức, đức hạnh, phóng khoáng và thông minh), họ sẽ giúp mình đi theo chánh đạo, xa lánh đường tà.
– Thứ tư: Cần tiêu dùng chừng mực, tùy theo lợi tức…; không nên bo bo tích trữ tài sản, nhưng cũng không nên phung phí. Nói cách khác là phải sống trong giới hạn những phương tiện mình có.
Sau đó Đức Phật còn giảng về 4 đức hạnh giúp cho một người thế tục được hạnh phúc đời sau:
- Tín (saddhà): Phải tin tưởng vào những giá trị đạo đức, tinh thần và tâm linh.
- Giới (sìla): Phải từ bỏ sát sinh, trộm cắp, tà dâm, nói dối và uống rượu.
- Thí (càga): Phải thực hành lòng trắc ẩn, bố thí, không bám víu, ôm giữ tài sản của mình.
- Tuệ (panna): Phải mở mang trí tuệ dẫn đến sự diệt khổ, chứng Niết bàn.
Lần khác, Đức Phật nói với một thương gia danh tiếng rằng một cư sĩ sống đời thường nhật có bốn thứ hạnh phúc:
- Thụ hưởng sự bảo đảm về kinh tế hay tài sản đầy đủ kiếm được bằng những phương tiện chính đáng.
- Tiêu dùng tài sản ấy một cách rộng rãi cho chính mình, cho gia đình, bà con, bè bạn và trong những việc công đức.
- Không có nợ nần.
- Sống một cuộc đời trong sạch, không phạm những điều ác trong ý nghĩ, lời nói hay hành vi.
Hai mẩu chuyện trên cho thấy Đức Phật xem sự thoải mái về kinh tế là cần thiết cho hạnh phúc con người. Nhưng Ngài không coi là tiến bộ nếu chỉ dựa vào vật chất mà thiếu đi một nền tảng quan trọng là đạo đức và tâm linh…!!!