Bồ-Đề-Đạt-Ma (Chút xíu lịch sử “Thiền”)

Nói đến Bồ Đề Đạt Ma thì ít người biết. Nhưng nếu tìm hiểu, nghiên cứu về Phật giáo Đại thừa, đặc biệt là Thiền thì Bồ Đề Đạt Ma là nhân vật quan trọng không thể không nhắc tới…

Nếu xét theo phương diện truyền bá Thiền, Bồ Đề Đạt Ma đứng thứ hai sau Đức Phật. Osho xem Ngài là người mang Thiền tới Trung Hoa. Theo Osho Đức Phật là người tạo ra hạt giống Thiền, về sau được Bồ Đề Đạt Ma đem tới mảnh đất có thổ nhưỡng phù hợp để gieo trồng thành cây, nhiều cành lá sum suê. Nhưng tại đây, hạt giống thiền chưa nở hoa mà chỉ sang Nhật, Thiền mới nở hoa.

Bồ Đề Đạt Ma sinh ra cách nay 14 thế kỷ. Ngài là con trai thứ 3 của một vị vua ở miền Nam Ấn Độ. Toàn bộ mối quan tâm của Ngài là làm sao để biết bản chất của mình… Ngài đã tìm đến và trở thành đệ tử của Đức Phật. Mặc dù là đệ tử nhưng trong một số trường hợp Bồ Đề Đạt Ma còn thể hiện tầm bay cao hơn chính Đức Phật. Đức Phật e ngại việc điểm đạo cho phụ nữ để người đó gia nhập tăng đoàn thì Bồ Đề Đạt Ma lại được một phụ nữ (Prajnatara) chứng ngộ – điểm đạo. Chính bà đã yêu cầu ngài đến Trung Hoa truyền Đạo Phật.

Thời điểm Bồ Đề Đạt Ma từ bỏ gia đình và vương quốc Ngài đã nói với cha mình: “Nếu cha không thể cứu con thoát khỏi cái chết thì xin đừng ngăn cản con. Hãy để con bước vào con đường tìm kiếm điều vượt khỏi cái chết”. Vua cha trả lời: “Ta sẽ không ngăn cản con, bởi ta không thể ngăn cản cái chết của con. Con hãy tiếp tục con đường của mình với tất cả sự chúc phúc của ta” (Một vị vua vĩ đại! Với hành động này ông đã gián tiếp góp phần tìm ra chân lý cứu rỗi nhân loại).

Sau 9 năm đến Trung Hoa, Bồ Đề Đạt Ma thu phục được 5% dân số nước này theo Phật Giáo. Ngài chọn được 4 người xứng đáng làm đệ tử của mình, trong đó Huệ Khả là người đệ tử đầu tiên và cũng là đệ tử được Bồ Đề Đạt Ma chọn làm người truyền thừa chánh đạo.

Chuyện Huệ Khả trở thành “đệ tử ruột” của Bồ Đề Đạt Ma khá ly kì (và có phần khó tin)…

Tương truyền: sau khi Bồ Đề Đạt Ma giúp Lương Vũ Đế khai minh, hàng ngày Ngài ngồi Thiền trong tu viện Phật giáo. Khi hành Thiền Ngài ngồi quay mặt nhìn vào bức tường và không để ý đến xung quanh. Ngài tuyên bố với đại chúng: “Trừ khi có người xứng đáng làm đệ tử tới, còn không ta sẽ không nhìn vào người khác và xung quanh”.

Cứ thế, mỗi ngày mọi người đến ngồi sau lưng Ngài, còn Ngài chỉ ngồi im lặng nhìn bức tường trước mặt… Một ngày nọ, chàng thanh niên Huệ Khả xuất hiện. Anh ta dùng kiếm chặt đứt một cánh tay, ném ra trước mặt Ngài nói: “Đây mới là bắt đầu. Hoặc là thầy quay lại, hoặc đầu của tôi sẽ rơi xuống trước mặt thầy”. Bồ Đề Đạt Ma quay lại và nói: “Anh là người thật sự xứng đáng với ta. Không cần chặt đầu, chúng ta phải sử dụng nó”. Huệ Khả trở thành đệ tử đầu tiên của Ngài như vậy.

Về sau, Bồ Đề Đạt Ma còn thu nạp thêm ba đệ tử. Đến một ngày, Bồ Đề Đạt Ma gọi bốn đệ tử lại và nói với họ rằng: “Hãy nói ta nghe, cốt lõi giáo lý của ta là gì? Sáng sớm mai ta sẽ rời khỏi đây, ta muốn chọn một trong số các con để truyền thừa giáo lý của ta”.

Nghe thầy hỏi, bốn đệ tử lần lượt trả lời. Người đầu tiên nói: “Giáo huấn của thầy vượt khỏi tâm trí, tuyệt đối im lặng, rồi mọi thứ tự nó bắt đầu xẩy ra”. Nghe xong, Bồ Đề Đạt Ma bảo: “Con nói không sai, nhưng chưa làm ta thỏa mãn. Con có da của ta“. Người thứ hai nói: “Biết rằng ta không hiện hữu, chỉ có hiện hữu là giáo huấn nền tảng của thầy”. Bồ Đề Đạt Ma nói: “Tốt hơn một chút, nhưng chưa đạt chuẩn của ta. Con có xương của ta“. Người thứ ba nói: “Không thể nói gì về nó. Không lời nào có khả năng nói gì về nó”. Bồ Đề Đạt Ma bảo: “Tốt, nhưng con đã nói điều gì về nó rồi. Con đã mâu thuẫn với chính mình… Con có tủy của ta“. Đến lượt Huệ Khả, ông chỉ quỳ dưới chân Bồ Đề Đạt Ma mà không nói lời nào, nước mắt lăn dài trên má. Bồ Đề Đạt Ma nói: “Con đã nói ra nó rồi. Con sẽ là người truyền thừa của ta“…

Trong đêm đó, Bồ Đề Đạt Ma bị một đệ tử không được chọn truyền thừa đầu độc. Ngài chết, các đệ tử chôn cất Ngài trong mảnh đất của tu viện… Thật lạ lùng: ba năm sau, một vị quan bắt gặp ông chân trần rảo bước đi khỏi Trung Hoa hướng về dãy Himalaya. Tay Ngài cầm trượng, một chiếc dép treo trên cây trượng.

Vị quan hỏi Ngài: “Ý nghĩa của cây trượng này và một chiếc dép treo trên nó là gì?”. Bồ Đề Đạt Ma trả lời: “Ông sẽ biết sớm thôi. Nếu ông gặp người của ta thì hãy bảo họ rằng – ta sẽ đi vào dãy Himalaya mãi mãi”. Vị quan vội chạy đến tu viện nơi Bồ Đề Đạt Ma trước đây sống, hành thiền. Ông được mọi người cho biết Bồ Đề Đạt Ma bị đầu độc đã chết ba năm trước rồi… Viên quan kể lại chuyện gặp Bồ Đề Đạt Ma cho mọi người nghe. Các đệ tử của Bồ Đề Đạt Ma không kiềm chế được sự hiếu kỳ. Họ quyết định khai quật ngôi mộ chôn Ngài trước đây. Khi mở quan tài, họ kinh ngạc khi thấy bên trong chỉ có 1 chiếc dép…

Vị quan lúc đó hiểu ra – tại sao Bồ Đề Đạt Ma nói với mình: Ông sẽ biết sớm thôi…!!!

Hà Nội, ngày 8/07/2020

Bùi Tâm Văn

H	B	T	N	S	B	C
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

Leave a Reply