Bàn về chuyện giữ chữ “Tín” đối với nhiều người thực không có mấy tí giá trị. Vì họ không sống và hành động theo khuôn phép đó. Thành ngữ Việt có câu: “Một lần bất tin thì vạn lần bất tín”. Đặc biệt trong xã hội hiện đại, trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, chữ Tín lại hết sức cần thiết phải quan tâm và giữ gìn…
Có rất nhiều minh chứng cho thấy hệ quả không hay xẩy ra khi không giữ chữ tín. Dưới đây là một câu chuyện “thất tín” của Trung Quốc, nhưng cũng gợi lên cho chúng ta những nghĩ suy… về chữ tín thời nay:
Vu Trạch mới từ nước ngoài trở về Trung Quốc. Anh kết giao với hai bạn mới là Tuệ và Phi. Hai người này đang thành công trong ngành bất động sản ở Trung Quốc. Ba người hợp lại thành một nhóm chơi cầu lông chuyên nghiệp. Hàng tuần vào một thời gian cố định, họ thường tập luyện với nhau 2 lần. Trạch là trưởng nhóm, phụ trách thuê sân bãi luyện tập.
Trong ba người, Trạch luôn là người tuân thủ thời gian nghiêm ngặt. Anh thường đến sớm và chờ hai người bạn của mình. Ngược lại Tuệ và Phi hôm nào cũng đến muộn, hoặc không đến. Khi Trạch gọi điện thoại hỏi thăm thì Tuệ làm như không có việc gì, lại nói với anh: “Tớ đang ăn cơm cùng người khác, cậu đánh cậu lông xong cũng đến đây nhé!”. Có hôm cả Phi và Tuệ đều không đến, khiến Trạch buồn bã trên sân đợi bạn!
Từ đó, Trạch rút kinh nghiệm trước khi thuê sân, anh hỏi Tuệ và Phi xem hôm nay họ có hẹn với khách hàng không. Nếu không hẹn khách hàng, anh mới thuê sân. Tuy vậy, việc hai người bạn của anh vẫn thường xuyên đến trễ hoặc thất hứa, không đến.
Ba người sau đó phát sinh xung đột, mâu thuẫn. Không kìm được giận, Trạch đã lớn tiếng trách Phi: “Nếu các cậu không đến được, sao không gọi điện trước cho tớ để tớ tìm người khác chơi?”. Nghe vậy, Phi nói: “Việc này có gì to tát đâu, sao cậu khiến nó nghiêm trọng như thế?”. Trạch nói: “Nếu muốn người khác tôn trọng cậu, cậu phải tôn trọng người khác, tôn trọng thời gian. Các cậu là người làm kinh doanh, giữ lời hứa là danh dự của doanh nhân. Nếu các cậu cũng đối xử với khách hàng như với tớ, thì hỏi khách hàng nào tin tưởng các cậu?”.
Nét mặt Phi lúc đó trở nên vô cùng khó coi, anh ta nói: “Tớ không bao giờ thất hẹn với khách hàng… Quan niệm của người Trung Quốc khác người phương Tây. Cậu phải thay đổi tín điều của mình đi, học cách hòa nhập vào văn hóa nước ta. Nếu không, cậu sẽ bị bong da tróc vảy đấy”. Trạch không hiểu, nên anh hỏi lại: “Lẽ nào không đến đúng hẹn lại là văn hóa của người Trung Quốc?“
Sau lần ấy, Trạch rút ra bài học và quyết định thuê một huấn luyện viên làm bạn đánh cầu với mình. Từ đó, anh không phải nảy sinh mâu thuẫn, xung đột với người khác do phải chờ đợi nữa.
Không lâu sau, do nhu cầu kinh doanh, Tuệ và Phi muốn hợp tác với Trạch; nhưng Trạch chỉ cảm ơn rồi khước từ. Người tuân thủ thời gian như Trạch cho rằng: một người không làm đúng hẹn giống như một nhạc công chơi nhạc tùy hứng. Anh không muốn chịu đựng sự khó chịu giống như trước đây nữa!
Hà Nội, ngày 02/02/2020
Bùi Tâm Văn